Nieuwe hoofdstukken: punt op de AI
CODA geeft zich op voor een landelijke Fieldlab met de uitdaging om de verschillende perspectieven op en mogelijkheden van AI in kaart te brengen en daarnaast te onderzoeken hoe deze toepasbaar zijn voor bibliotheken. Voor bezoekers (programmatisch) én intern (creatieve toepassingen en workshops voor bibliotheekmedewerkers).Doel van het project
Het ontwikkelen van een breed inzetbare AI-toolkit om AI en de toepassingen van AI toegankelijk te maken voor alle bibliotheken in Nederland. Hierbij ligt de focus op het herkennen en bewust gebruik kunnen maken van kunstmatige intelligentie in een digitale maatschappij. Dankzij het project en de toolkit ontstaat er een inventief en creatief landelijk netwerk aan experts. Een open source community ontstaat waar ervaringen en nieuwe toepassingen gedeeld kunnen worden.
Aanpak
CODA geeft zich op voor een landelijke Fieldlab met de uitdaging om de verschillende perspectieven op en mogelijkheden van AI in kaart te brengen en daarnaast te onderzoeken hoe deze landelijk toepasbaar zijn voor alle bibliotheken. Voor bezoekers (programmatisch) én intern (creatieve toepassingen en workshops voor bibliotheekmedewerkers). De beoogde resultaten bestaan uit een leerlijn (toolkit en workshops) voor bibliotheekmedewerkers, programma’s voor bezoekers (klein- en grootschalig toepasbaar) en een landelijk netwerk aan experts met een bijbehorende mogelijkheid om open source ervaringen te kunnen delen. Het leidende projectteam binnen CODA is gevarieerd, om dit onderwerp zo breed mogelijk te kunnen dragen. Margot Appelman (coördinator innovatie en techniek/projectleider CODA ExperienceLab), Olivier Poel (coördinator ICT) en Hannah Zoer (coördinator programmamakers, marketing en DTP) zijn vanuit de opleiding Leiderschap in Cultuur van de Universiteit Utrecht, een zogeheten ‘interventure’ aangegaan om kleinschalig te onderzoeken wat het belang van zowel in- als extern programma op het gebied van Kunstmatige Intelligentie zou kunnen zijn. Zij keken hierbij naar de veelzijdigheid van AI en maakten een eerste inventarisatie aan wensen en mogelijkheden voor de toepassing van AI in en door de bibliotheek. Een van de kernpunten van het project is het samenstellen van een programmalijn bestaande uit workshops, games en events, toe te passen door bibliotheekmedewerkers. Door spelenderwijs te leren over de werking en toepassingen van AI raken zij bewust en bekwaam in het herkennen van de effecten van AI en denken mee over de mogelijkheden voor de sector vanuit de praktijk en hoe AI bij kan dragen aan de bibliotheek van de toekomst. Dit Fieldlab raakt ook aan het thema digitale transformatie; een breed concept dat verwijst naar het integreren van digitale technologieën in alle aspecten van een organisatie, resulterend in fundamentele veranderingen in hoe de organisatie opereert en waarde levert aan klanten. Het gaat niet alleen om de implementatie van nieuwe technologieën, maar ook om een verandering in cultuur, processen en bedrijfsmodellen. Digitale transformatie is daarmee niet een eenmalig project, maar een oneindig inspirerende reis die organisaties in staat stelt om te concurreren en innoveren in een snel veranderende digitale wereld. Dit vereist een strategische aanpak, betrokken leiderschap en een bereidheid om continu te willen en kunnen verbeteren. Naast mogelijkheden tot interne implementatie ontwikkelt CODA een interactief en creatief programma voor een breed en gevarieerd publiek. Het programma wordt voor én met de bezoekers samengesteld. CODA gaat het project aan als zijnde een combinatieorganisatie* – met daarbij alle mogelijkheden die dankzij deze combinatie van toepassing zijn – waarbij de bibliotheek het uitgangspunt vormt. CODA onderzoekt de effecten, toepassingen en mogelijkheden die AI heeft op de culturele sector en betrekt daarbij ook erfgoed in samenwerking met het archieven en kunst in samenwerking met musea. Met behulp van creatieve processen en activiteiten samen met de bezoekers worden de kansen, gevaren en mogelijkheden van AI volledig onderzocht en besproken. CODA bereikt op deze manier veel diverse en verschillende doelgroepen. Wij werken vanuit de Code van Diversiteit en Inclusie waarbij wij de cultuursector meer inclusief willen maken en thematiek als deze meer ontvankelijk wordt voor iedereen. Het bouwen aan een inventief en creatief landelijk netwerk aan experts is een essentieel onderdeel binnen dit Fieldlab. Met dit netwerk kunnen bibliotheken experts raadplegen bij vraagstukken die komen vanuit de samenleving, het bieden van programmering of het organiseren van lezingen. Om dit plan te kunnen bewerkstelligen heb je een expert nodig met uitsluitend AI als focus- en werkgebied, die haalt CODA tijdens dit het FieldLab in huis. Op deze manier kan er direct experiment, co-creatie en implementatie in de bibliotheek plaatsvinden. Het is van belang dat deze expert zowel zicht heeft op de meerwaarde van AI in werkprocessen en diensten intern, als het ontwikkelen van inspirerende en waardevolle programmering voor in de maatschappij. Het kunnen vertalen van de technologie en het overbrengen hiervan naar verschillende doelgroepen is hierbij fundamenteel. * Bezoekers kunnen vanuit de eigen wens of vraag deelnemen aan een van de vele vormen van cultuur en kunst, ambacht, innovatie en het vertellen van verhalen die CODA rijk is. Van een literair programma, tentoonstelling of bijeenkomst tot online activiteiten en in de gebouwen van CODA; deze vier thema’s zijn altijd de basis ingrediënten voor alles wat je in CODA kunt ontdekken, doen, maken of beleven. De kracht van CODA is dat bezoekers op eindeloos veel manieren meegenomen kunnen worden naar verleden, heden en toekomst. Dankzij de organisatiestructuur van CODA kunnen bezoekers vinden wat ze zochten, maar ook verrast worden door wat ze niet zochten. De beschikbare middelen, informatie, collecties en mogelijkheden tot inspiratie, zorgen dankzij de combinatie van een openbare bibliotheek, archief, museum en ExperienceLab voor kansen om interactief te kunnen (blijven) leren en ontdekken.
Tips en tricks
– AI-toolkit met toegankelijke programmering voor een breed scala aan doelgroepen en workshops over AI voor bibliotheekmedewerkers – Opgedane kennis voor intern gebruik van AI in werkprocessen – Landelijk netwerk aan inventieve en creatieve experts in AI en daarbij de mogelijkheid om in een open source omgeving ervaringen te delen