Innoveren met subsidies

In het streven naar iteratieve innovatie, waarbij het luisteren naar de doelgroep en het aanpassen van ideeën essentieel zijn, blijkt het werken met subsidies in projecten vaak een uitdaging. Het spanningsveld tussen de wensen van subsidieverstrekkers en de behoefte aan flexibiliteit kan het succes van innovatieve projecten beïnvloeden. Op deze pagina geven we je tips die je kunt gebruiken bij het innoveren met subsidies in de bibliotheeksector. Hou er rekening mee dat dit slechts tips zijn en er geen easy fix bestaat. Samen hebben we een systeem te veranderen; tot die tijd is het je hard maken voor je project/innovatie!

Bij de start/aanvraag van de subsidie

Een vliegende start begint met goede voorbereiding. Grote kans dat deze tips je goed op weg helpen:

Voorkomen is beter dan genezen. Initieer een gesprek met de voornaamste subsidieverstrekkers in jouw regio, los van een specifieke aanvraag. Leg uit op welke manieren je succesvol kunt innoveren, mogelijk gebruikmakend van het innovatieproces, en benoem de risico’s van bestaande methoden. Realiseer je dat hier investeringen voor nodig zijn.
Heb je overwogen om belangrijke regionale subsidieverstrekkers uit te nodigen voor een training over innovatiemethodieken?
In je subsidieaanvraag is het essentieel om geen definitief product te beloven, maar eerder een proces. Leg uit wat je van plan bent en geef aan dat er ruimte is voor aanpassingen.
Maak geen beloftes over een concreet product in je subsidieaanvraag, maar focus op het bieden van een oplossing voor een specifiek probleem. Houd flexibiliteit in welke vorm deze oplossing kan aannemen.
Benoem dat eventueel ongebruikt budget kan worden teruggestort als gedurende het proces blijkt dat het idee niet levensvatbaar is.
Als een subsidie of opdracht te veel beperkingen oplegt zonder voldoende ruimte voor aanpassingen, overweeg dan om er niet aan deel te nemen. “Nee, bedankt” is ook een geldig antwoord. Het risico bestaat dat je een financiële injectie krijgt om veel tijd en energie te investeren in iets dat uiteindelijk niet zal werken. Waarom zou je dat willen?

Tijdens het proces

Als je de opdracht of subsidie al hebt ontvangen en te maken krijgt met beperkende kaders, overweeg dan om nog aanpassingen te proberen.

Voer zorgvuldige validatie uit en leg data vast. Neem deze bevindingen mee in je communicatie met de subsidieverstrekker of opdrachtgever en leg gedegen uit waarom het idee waarschijnlijk niet succesvol zal zijn, met gebruikmaking van de verzamelde data.
Bied een uitweg; denk na over alternatieven die wel zouden kunnen werken en presenteer deze als mogelijkheden.
Subsidieverstrekkers of opdrachtgevers zijn vaak bezorgd over hun eigen positie als blijkt dat het idee niet levensvatbaar is. Negeer dit aspect niet. Kijk of je kunt helpen bij deze uitdaging zonder je eigen grenzen te overschrijden. Het doel is om samen tot een constructieve oplossing te komen.

Voorbeeld ’tijdens het proces’

Op het provinciehuis is het idee ontstaan dat er een online platform moet komen waar mensen die leesvaardig zijn hulp aanbieden aan mensen die laaggeletterd zijn. Jouw bieb of POI krijgt de vraag of ze dit willen ontwikkelen en uitvoeren. Daar krijgen jullie uiteraard subsidie voor. De gedeputeerde is erg trots op deze ontwikkeling en vertelt erover op allerlei plekken. Voor haar is het belangrijk dat het succesvol wordt.

De meeste innovaties falen omdat de doelgroep geen behoefte heeft aan het idee/de oplossing. Dan kan hier ook het geval zijn. Daarom wil jij valideren en experimenteren. Als jij ontdekt dat dit idee weinig kans van slagen heeft, is de gedeputeerde niet blij. Toch heb jij je werk goed gedaan! Gebruik de tips hierboven om een omgeving te creëren waarin leren, aanpassen en zelfs stoppen mogelijk is!

Mijn doelgroep ervaart het probleem niet

Subsidies worden vaak verstrekt om maatschappelijke uitdagingen aan te pakken. Echter wordt het maatschappelijke probleem niet altijd door de doelgroep zelf als probleem ervaren. Succesvolle innovaties lossen problemen op van de doelgroep of vullen hun behoeften in. Waarom zou je ook iets kopen, gebruiken of ergens aan deelnemen waar je geen behoefte aan hebt? Innoveren is dus problemen oplossen, maar wat als je doelgroep het probleem niet ervaart?

Identificeer een probleem dat ze daadwerkelijk ervaren of een behoefte die ze hebben, en integreer jouw innovatie in dat kader. Denk bijvoorbeeld aan een hond die geen pillen wil slikken, maar wel graag een stuk worst eet. Als jouw hond ziek is, verstop je de pil in een stuk worst. De essentie is: ontdek de ‘worst’ in hun behoeften!
Wees bereid om buiten je vertrouwde kring te treden. Als je merkt dat de term ‘bieb’ niet ondersteunt maar eerder beperkt, overweeg dan een andere benadering. Kies een alternatieve afzender als dat beter aansluit bij de doelgroep.

Voorbeeld ‘mijn doelgroep ervaart het probleem niet’

Innovaties in de bibliotheeksector richten zich vaak op het aanpakken van maatschappelijke problemen, waarvan sommige door de doelgroep zelf het probleem (nog) niet ervaren. Neem bijvoorbeeld het vraagstuk van laaggeletterdheid in Nederland. Hoewel laaggeletterdheid wordt erkend als een maatschappelijk probleem, ervaren mensen die laaggeletterd zijn dit niet altijd als een probleem. Ze hebben vaak eigen manieren gevonden met hun situatie om te gaan en/of voelen schaamte over hun leesvaardigheid.

Deze doelgroep zal wellicht niet snel deelnemen aan (als voorbeeld) een training voor laaggeletterden in de bibliotheek. Bovendien kunnen ze een aversie hebben tegen de bibliotheek, die ze mogelijk zien als een plek vol met boeken die hen confronteren met hun leesuitdagingen. Hoe ga je als innovator om met deze uitdagingen?

Het is cruciaal om verder te kijken dan de traditionele benaderingen en te begrijpen dat succesvolle innovaties niet alleen afhangen van het oplossen van erkende problemen, maar ook van het inspelen op de behoeften en percepties van de doelgroep. In het geval van laaggeletterdheid is het belangrijk om te zoeken naar creatieve manieren om deze groep te bereiken zonder hen te confronteren met hun eventuele schaamte of afkeer tegen de bibliotheek.

Overweeg hierbij alternatieve methoden, zoals het integreren van laaggeletterdheidsprogramma’s in vertrouwde gemeenschapslocaties, waar mensen zich comfortabeler voelen. Denk aan samenwerkingen met buurtcentra, scholen, of zelfs online platforms waar laaggeletterden zich vrijer kunnen bewegen. Door buiten de traditionele bibliotheekgrenzen te treden en innovatieve benaderingen te omarmen, kun je effectievere oplossingen ontwikkelen die beter aansluiten bij de behoeften en percepties van de doelgroep.