Innovatie binnen de bibliotheeksector is geen nieuw concept; we zijn super innovatief. We werken ten slotte dagelijks hard aan de overgang van een traditioneel ‘huis vol boeken’ naar een ‘huiskamer van de stad’, waarbij we een steeds grotere maatschappelijke rol spelen. Dit vereist samenwerking, inzicht in financieringsmogelijkheden, opschalingsmogelijkheden en meer. En dat is waar de Fieldlabs om de hoek komen kijken!
Een Fieldlab is een praktijkomgeving waarin bibliotheekvoorzieningen, partners, kennisinstellingen en bedrijven doelgericht oplossingen ontwikkelen, testen en implementeren. Binnen Fieldlabs wordt onderzoek gedaan, worden pilots uitgevoerd en innovaties opgeschaald. Om dit te kunnen doen is geld, begeleiding en een netwerk beschikbaar.
In een Fieldlab leren alle partijen ook de gevonden oplossingen toe te passen. De Fieldlabs sluiten aan op de maatschappelijke opgaven en of de stelselopgave uit de netwerkagenda. De behoefte van gebruikers staat centraal en we innoveren met behulp van het innovatieproces. In de Fieldlabs wordt vanuit collectiviteit van het netwerk gewerkt.
Ondersteuning
Wanneer jouw project is geselecteerd als Landelijk Fieldlab krijg je begeleiding vanuit het kernteam innovatie/een POI. Enkele uren per week kan deze coach inzetten om expertise te delen en praktische taken uit te voeren. De coach helpt je bij het innovatieproces, het valideren van je idee en het opzetten van experimenten. Daarnaast kan de coach zijn/haar netwerk inzetten, je helpen het beste team samen te stellen en met je op zoek gaan naar meer financiële middelen. Daarnaast zijn er innovatie-experts en verschillende trainingen en opleidingen beschikbaar.
Financiële middelen
Er is geld beschikbaar om het innovatieproces te financieren. Per fase van het innovatieproces krijgt een fieldlabproject deze middelen toegekend. Van deze middelen kan je bijvoorbeeld uren van jou en je collega’s betalen, producten inkopen of experts inhuren. Soms is deze financiering onvoldoende om het hele product van te ontwikkelen. Dan helpen we om ook andere bronnen van financiering aan te boren.
Bibliotheeknetwerk
In Fieldlabs wordt altijd vanuit de collectiviteit van het netwerk gewerkt. Dat betekent dat altijd een of meerdere bibliotheken samen met een of meer POI’s (Provinciale ondersteuningsinstellingen) en de KB werken aan oplossingen. Wordt een project opgenomen als een Landelijk Fieldlab, dan ontstaat betrokkenheid bij het landelijke innovatienetwerk en extra aandacht voor het project bij regionale en landelijke innovatieactiviteiten. Daarnaast legt een fieldlabnetwerk gewicht in de schaal bij het vinden van middelen. Innovaties spelen zich via de Fieldlabs dus ook ‘in de kijker’.
Twee á drie keer per jaar vindt er een selectieronde plaats voor nieuwe Landelijke Fieldlabs. Deze kunnen onstaan vanuit lokale/regionale initiatieven of uit strategische thema’s.
Lokale of regionale initiatieven
In het land wordt veel geïnnoveerd, zowel bij bibliotheken als POI’s. Wanneer er nieuwe Landelijke Fieldlabs worden geworden vanuit lokale initiatieven gaan we op zoek naar innovaties die ergens in het land al gestart zijn. Ze kunnen nog in een vroege fase verkeren (niet verder dan een uitgewerkt idee) of ze kunnen al gevalideerd en ontwikkeld zijn en rijp zijn voor landelijke opschaling in de sector. We werven en selecteren projecten die onder andere aansluiten bij de netwerkagenda, landelijke potentie hebben en baat hebben bij een landelijke aanpak zoals in een Landelijke Fieldlab.
Strategische thema’s
Sommige thema’s zijn extra belangrijk voor de toekomst van de bibliotheeksector. Denk aan laaggeletterdheid bij jongeren en nieuwe toepassingen met kunstmatige intelligentie. Het kan van alles zijn. Wanneer we Landelijke Fieldlabs werven en selecteren vanuit strategische thema’s, worden eerst deze thema’s gekozen. Dit gebeurt met veel input uit het land door de experts van de Stuurgroep Landelijke Fieldlabs en het Kernteam Innovatie. Wanneer de thema’s geselecteerd zijn halen we het net op. We onderzoeken welke ideeën, onderzoeksvragen of projecten er in het land zijn binnen deze thema’s. Op basis van deze input uit het land, wordt een nieuw Fieldlab geselecteerd of samengesteld. Het kan ook hier gaan over een regionaal project die opschaalpotentie heeft, maar het kan ook zijn dat er een team wordt geselecteerd om een bepaald onderzoek op te pakken. Vereist is in ieder geval dat dit nieuwe Landelijke Fieldlab bijdraagt aan één of meerdere strategische thema’s.
Op innovatiebieb.nl vind je uitgebreide informatie over innovatie en Fieldlabs. Je kunt hier ontdekken hoe werving en selectie binnen Fieldlabs werkt, welke faciliteiten beschikbaar zijn en je blijft op de hoogte van de nieuwste Landelijke Fieldlabs. Heb je na het lezen nog vragen? Neem dan gerust contact met ons op.